POLYVAGAALTRAINING VOOR EMOTIEREGULATIE

 

Wanneer er sprake is van stress en/of (complex en enkelvoudig) trauma waarbij de oerenergie om te overleven nog aanwezig is in ons lichaam, dienen we het autonome zenuwstelsel terug in balans te brengen. Elk van ons heeft 3 staten in ons zenuwstelsel die autonoom kunnen reageren. Maar we hebben ook allemaal een uniek zenuwstelsel, gevormd door onze ervaringen. Door middel van polyvagaaltraining word je de expert van je eigen zenuwstelsel.

 

Ons zenuwstelsel wil ons beschermen en helpen overleven. Onze zintuigen kunnen prikkels waarnemen door middel van perceptie, maar ook ons autonome zenuwstelsel is in staat om onze omgeving te scannen door middel van neuroceptie. Puur biologisch en evolutionair gezien, werden de volgende staten van ons zenuwstelsel geactiveerd bij een neuroceptie van:

 

• Levensgevaar: de dorsaal vagale tak (van de nervus vagus)
  Ons systeem schakelt over naar 'behoud van energie'. We worden geïmmobiliseerd, onze fysiologische activiteit draait op het laagste pitje en we ervaren een lagere spierspanning. In deze toestand ervaren we dus een tekort aan energie. Dit gaat gepaard met een verlaagd bewustzijn. Evolutionair gezien wil ons zenuwstelsel ons beschermen tegen de pijn van bijvoorbeeld de aanval van een roofdier, waardoor er endorfines vrijkomen. Die werken pijnstillend en verdovend. Maar ook emotioneel worden we afgevlakt of voelen we ons machteloos. Onze gedachten vertragen of we ervaren een 'brain fog'. In deze toestand is het moeilijk om zaken helder te zien, oplossingen te bedenken voor problemen of plannen te maken voor de toekomst. We hebben niet de energie voor sociaal contact, dus we trekken ons terug. Onze automatische overlevingsreactie is hier de Passieve Freeze.
• Gevaar: het (ortho)sympathisch zenuwstelsel
  Hier ervaren we teveel energie. We worden gemobiliseerd en aangezet tot actie. Er is verhoogde fysiologische activiteit en spierspanning. Onze automatische overlevingsreacties zijn hier de Fight/Flight response, het Pleasen (= vechten en vluchten tegelijk) en de Actieve Freeze.
• Veiligheid: de ventraal vagale tak (van de nervus vagus)
  In deze toestand stroomt onze energie in balans en ervaren we harmonie. Enkel in deze toestand kunnen we ons veilig en ontspannen voelen, staan we open voor de wereld en zijn we écht in staat om in verbinding te treden met anderen.

 

Deze polyvagaaltraining (geïnpireerd door Deb Dana die de vertaalslag naar therapeutische toepassingen maakte) bestaat uit drie duidelijk gestructureerde sessies die je concrete en praktische handvaten bieden om je eigen emoties te leren reguleren:

 

• Eerste sessie: Hierin verkennen we hoe de staat van jouw autonome zenuwstelsel (dorsaal vagaal, sympathisch of ventraal vagaal) bepaalt hoe je je voelt, denkt en gedraagt en de impact ervan op je slaap, eten en drinken, manier van bewegen, sociale context en omgeving, ... Je leert steeds beter in je dagelijkse leven herkennen in welke staat je je bevindt en hoe deze staat al deze aspecten beïnvloedt en de bril kleurt waardoor je naar jezelf en de wereld kijkt.
• Tweede sessie: Hierin verkennen we de triggers die je automatisch vanuit de ventraal vagale toestand naar de sympathische of dorsaal vagale toestand brengen, maar ook omgekeerd, wat de glinsteringen zijn die je automatisch vanuit de dorsaal vagale of sympathische toestand naar de ventraal vagale toestand kunnen brengen. Ons zenuwstelsel helpt ons niet enkel om te overleven, maar het kan ons ook doen opbloeien en floreren!
• Derde sessie: Hierin verkennen we je regulerende hulpbronnen die je bewust zelf kunt toepassen om vanuit de dorsaal vagale of sympathische toestand naar de ventraal vagale toestand te navigeren en wat er je helpt om zo lang mogelijk in deze veilige toestand te blijven (zelfregulatie) en ook wat je samen met anderen kunt doen om ditzelfde effect te bekomen (coregulatie).